MENDELSSOHN

Uit: Cursus Orgelkunde, Koninklijk Conservatorium Antwerpen

Mendelssohn was goed vertrouwd met Bach's orgelmuziek en speelde zelf regelmatig orgelwerken van Bach. Zijn orgelwerken zijn zeer klassiek van schriftuur: het belangrijkst zijn de preludes en fuga's en de 6 Sonates. Deze sonates zijn zeer divers van inhoud en verwijzen zeker niet consequent naar de klassieke sonatevorm. Mendelssohns orgelmuziek kan beschouwd worden als het belangrijkste werk voor orgel in Duitsland in de eerste helft van de 19de eeuw.

Mendelssohn hecht veel belang aan de juiste dynamische schakeringen.

Over het algemeen is zijn orgelwerk een voortzetting van de klassieke traditie, sterk beïnvloed door J.S. Bach.

Het is interessant te weten dat Mendelssohn orgelconcerten gaf in Engeland en dus contact had met vroeg 19e-eeuwse Engelse orgels. De orgels die Mendelssohn in Duitsland en Zwitserland kende, waren eerder klassiek van stijl. Zo was hij bvb. goed vertrouwd met het Silbermann-orgel te Rötha. We kunnen er gerust van uitgaan dat zijn werken zeker niet gedacht zijn voor de grote, laat-romantische Duitse orgels met hun orkestrale klankpalet en tal van dynamische mogelijkheden.

In 1845 speelde hij zijn sonates op dit instrument:

Frankfurt, St.-Katharina (Stumm, 1779)

Hauptwerk: Gross Bordun 16', Principal 8', Viola da gamba 8', Gedacht 8', Quintathön 8', Octav 4', Flöte 4', Salicional 4', Quint 3', Superoctav 2', Waldflöte 2', Cornet V, Mixtur IV, Cimbel II, Trompete 8' B/D

Positiv: Hohlpfeif 8', Flaut travers 8' discant, Salicional 8', Prinzipal 4', Rorhflöte 4', Quint 3', Octav 2', Mixtur IV, Krummhorn 8', Vox humana 8'

Echowerk: Hohlpfeif 8', Flöte 4', Spitzflöte 4', Octav 2', Quint 1 1/3, Krummhorn 8', Vox humana 8'

Pedal: Principal 16', Subbas 16', Violon 16', Octav 8', Flötenbass 8', Superoctav 4', Posaune 16', Klarinette 4', Kornett 2'

Koppel Pos/HW

Koppel HW/Ped

Registraties volgens dynamische schakeringen:

Fortissimo = het volle werk

Forte = volle werk, zonder de sterkste registers (mixturen)

Piano = enkele zachte 8'-spelen

Pianissimo: een zacht 8'- register

Uit: Voorwoord "Orgelsonaten" G. Henle Verlag

Mendelssohn's Orgelsonates zijn geen sonates in de klassieke zin van het woord. Het is een verzameling van 24 composities gecomponeerd tussen 1844 en 1845. Daarbij wordt nog een Fuga toegevoegd die reeds in 1839 voltooid werd. De uiteindelijke indeling geeft de afwisselende structuur van de sonates.

Verschillende bronnen hebben een deel losse autograaf-pagina's, een kopie van de eerste drie sonates die gecorrigeerd zijn door de componist zelf, maar ook de eerste Engelse uitgave (Coventry, Londen) en de eerste Duitse uitgave (Breitkopf & Härtel, Leipzig). Beide eerste edities verschenen bijna tegelijk aan het einde van 1845.

Mendelssohn bracht bijna constant verbeteringen aan tijdens de druk, daarom wordt prioriteit gegeven aan de eerste twee uitgaves en de eerste bronnen. Daarbij genieten ook de onderzochte bewijzen van Mendelssohn's eigen hand in de Engelse uitgave de voorkeur.